Oświadczenie w sprawie nowelizacji ustawy o ochronie granicy

Sejm w dn. 17.11.2021 przyjął projekt nowelizacji ustawy o ochronie granicy państwowej i niektórych innych ustaw.

Wyrażamy wielkie zaniepokojenie wprowadzonymi zmianami, które uważamy za niekonstytucyjne i ograniczające prawa obywatelskie, kolejny raz wprowadzane niegodnym powagi Sejmu trybem.

Rządowa nowelizacja ustawy jest de facto przedłużeniem stanu wyjątkowego. Cel i regulacje ograniczenia przebywania na danym obszarze są częściowym powieleniem rozwiązań z ustawy o stanie wyjątkowym.

Konstytucja RP (art. 230) stanowi, że stan wyjątkowy może zostać wprowadzony na czas określony, nie dłuższy niż łącznie 150 dni i nie daje możliwości dalszego przedłużania. Ustawa zaś wprowadza zakaz przebywania na określonym terytorium, bez żadnych ograniczeń czasowych. Zarówno o obszarze jak i czasie trwania zakazu (art. 12a ust. 2) będzie decydował minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Złamanie zakazu będzie zagrożone karą aresztu lub grzywny. To poważne ograniczenie praw obywatelskich drogą rozporządzenia ministra.

Ustawa zawiera także przepis, który wiąże się z ograniczeniem wolności mediów i dostępu do informacji. O tym, czy i którzy dziennikarze będą mieli dostęp do terenu objętego zakazem przebywania będzie decydować komendant placówki Straży Granicznej (art. 12b. Ust. 2). Przyznanie takich kompetencji komendantowi Straży Granicznej wedle uznania jest ograniczeniem wolności mediów oraz prawa do pozyskiwania i rozpowszechniania informacji sprzeczne z art. 14 i 54 Konstytucji RP.

Zwracamy także uwagę, że Konstytucja (art. 228) zakazuje zmiany ustawy o stanach nadzwyczajnych w czasie trwania stanu wyjątkowego, a przyjęta przez Sejm ustawa jest faktyczną zmianą dotyczącą stanu wyjątkowego, choć wprowadzaną nowelizacją ustawy o ochronie granicy państwowej.

Przyjęta ustawa przewiduje regulacje jak podczas stanu wyjątkowego, bez ograniczeń czasowych i innych zabezpieczeń gwarantowanych Konstytucją, a o ich wprowadzaniu będą decydować minister i urzędnicy państwowi zamiast najwyższych władz państwa. Uznajemy to za poważne naruszenie standardów konstytucyjnych oraz łamanie praw i wolności obywatelskich.

Apelujemy do Senatu RP o odrzucenie tej ustawy.

Zarząd Główny Komitetu Obrony Demokracji
18.11.2021