Stanowisko w sprawie ludzi w drodze

20 czerwca – Światowy Dzień Uchodźcy upamiętnia osoby, które zostały zmuszone do opuszczenia swojego kraju, które uciekają przed prześladowaniami i konfliktami zbrojnymi. Przypomina o prawie do bezpieczeństwa i ubiegania się o azyl międzynarodowy.

Jesteśmy właśnie świadkami niezwykłego zaostrzenia nastrojów antyuchodźczych, natężenia rasistowskich przekazów w mediach – filmów, wpisów i wypowiedzi mających wywołać poczucie zagrożenia i niechęć do osób w drodze, osób o ciemnym kolorze skóry, innego wyznania.

Narracja antyuchodźcza także ze strony rządzących sprawiła, że silnie wzrosło poparcie społeczne dla niezgodnych z Konstytucją i prawem międzynarodowym pushbacków.
Z rosnącym zaniepokojeniem śledzimy kolejne postanowienia rządu w sprawie granicy polsko-białoruskiej. Obawiamy się, że zauważalny wzrost nastrojów ksenofobicznych doprowadzi do agresji i napaści na tle rasistowskim.

Nie lekceważymy społecznych lęków i w pełni rozumiemy potrzebę bezpieczeństwa, ale uważamy, że prawdziwe zagrożenia są gdzie indziej i należy budować tego świadomość zamiast podsycać uprzedzenia. Na szali jest jakość naszej demokracji.

Podzielamy zastrzeżenia Rzecznika Praw Obywatelskich oraz organizacji społecznych, co do legalności, konstytucyjności i zachowania standardów demokratycznych w kwestii ustanowienia strefy buforowej przy granicy na mocy rozporządzenia MSWiA. Niesie ona poważne zagrożenie utrudnienia udzielania pomocy humanitarnej, medycznej i prawnej potrzebującym. Oczekiwanie na zgodę na pobyt w strefie może sprawić, że pomoc dla nich przyjdzie za późno.

Utrudnienie wejścia do strefy dla mediów może prowadzić do pozbawienia społeczeństwa prawa do informacji.

Domagamy się
– stałej możliwości wjazdu przedstawicieli organizacji społecznych i mediów na teren strefy objętej zakazem przebywania w formie proponowanej przez organizacje społeczne zajmujące się udzielaniem pomocy humanitarnej, medycznej i prawnej osobom w drodze.
– uregulowania kompetencji służb mundurowych w stosunku do osób w drodze, jak i osób udzielających im pomocy humanitarnej i prawnej w zgodzie z zasadami legalizmu.

Rozumiemy potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa państwa wobec prowokacji i działań administracji Mińska i Moskwy, lecz jednocześnie wzywamy do przestrzegania demokratycznych standardów i przestrzegania praw człowieka zgodnie z postanowieniami Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Konstytucją RP.

Zarząd Główny Komitetu Obrony Demokracji
20.06.2024