1989 – 2020 Obywatelska Kontrola Wyborów
Kolejną rocznicę wyborów z 1989 roku, które przyniosły nam wolność i demokrację, świętujemy w czasie przygotowań do wyborów prezydenckich 2020.
Znów stoimy przed zasadniczą decyzją dotyczącą ustroju naszego państwa. Obecne wybory nie będą spełniać wszystkich wymogów prawnych, kampania kandydatów nie będzie równa, komisje wyborcze będą mniejsze, nawet trzyosobowe. Nie wiemy, jaka będzie sytuacja epidemiologiczna, czy prace komisji będą przebiegały poprawnie. Mamy nieustabilizowany stan prawny. Dlatego powinniśmy obserwować proces wyborczy i pilnować prawidłowości jego przebiegu.
31 lat temu opozycjoniści także niepokoili się o uczciwość wyborów 4 czerwca. Podjęto działania mające na celu kontrolę obywatelską. W Krakowie sprawdzono poprawność wyników posługując się komputerowym systemem liczenia głosów. Tak relacjonuje tamte wydarzenia Marek Cholewka:
„W przeprowadzenie wyborów na naszym terenie należało zaangażować niemal 1000 osób. 4 czerwca 1989 r. w każdej obwodowej komisji wyborczej po przeprowadzeniu głosowania i przeliczeniu głosów nasi członkowie komisji wykonali kopię protokołu. Zawożąc oryginał protokołu do państwowej komisji wyborczej, która mieściła się w budynku dawnego Urzędu Dzielnicowego Podgórze przy Rynku Podgórskim 1, kopię protokołu dostarczyli do naszego sztabu znajdującego się nieopodal tj. na plebani parafii Św. Józefa przy ul. Zamoyskiego 2, gdzie w odpowiednim programie komputerowym dokonywaliśmy ich zliczenia. (…) zarówno wypożyczenie komputerów jak i opracowanie odpowiedniego programu oraz obsługa komputerów w czasie wyborów to wielka zasługa pracowników Zakładu Elektronicznej Techniki Obliczeniowej. Z uwagi na nasz elektroniczny system wcześniej niż w państwowej komisji wyborczej mieliśmy ostateczne wyniki głosowania”(1).
Kontrola wyników odbywała się też w innych województwach:
„ Mieliśmy wówczas pełne, naprawdę stuprocentowe wyniki [wyborów]. [Nie było] komisji w ówczesnym województwie lubelskim, z której nie mielibyśmy wyników. Jeśli chodzi o Lublin, to [były] bezpośrednio [z] ponad stu siedemdziesięciu komisji. Mieliśmy alternatywne wyniki, a co więcej, istniało bardzo małe prawdopodobieństwo, że ktoś miał możliwość [ich] sfałszowania gdzieś w drodze. [Wśród osób], które [je] dowoziły z komisji okręgowej do miejskiej czy powiatowej [albo] z powiatowej do wojewódzkiej, zawsze [był] nasz mąż zaufania. (…) Liczenie było często na kartkach, „na piechotę”. Nie było tak, że się wrzucało do Excela i Excel się męczył. Wysiłek był niebywały, entuzjazm oczywiście też”(2).
Od tamtego czasu podczas kolejnych wyborów, nad prawidłowością głosowań i liczenia głosów czuwali mężowie zaufania delegowani przez komitety wyborcze. Obecnie znów zaistniała potrzeba dodatkowej kontroli obywatelskiej, szczególnie trudnej, bo w czasie trwającej epidemii.
Zapraszamy wszystkich chętnych do udziału w projekcie Obywatelskiej Kontroli Wyborów, w roli obserwatorów społecznych. Zakres podejmowanych działań będzie obejmował proces głosowania w lokalach wyborczych i liczenia głosów, w takim wymiarze czasu, jaki obserwatorzy uznają za bezpieczny. Będziemy także zbierać dane z protokołów, aby porównać wyniki z komisji z danymi oficjalnymi (dane można zanotować bez wchodzenia do lokalu wyborczego, protokoły są wywieszane na zewnętrznych drzwiach).
Chęć udziału w obserwacji można zgłosić za pomocą formularza rejestracyjnego na stronie: okw.info.pl
Przypisy: