Wybory w Polsce – wolne, ale czy rzetelne ? – Gdańsk 10.03.2023

Wykład koncentrujący się na aspektach prawnych, jak i politycznych zmian w sferze wyborów. Wykład rozpoczął się omówieniem kodeksu wyborczego uchwalonego w roku 2021 i dalej zmian w prawie wyborczym wprowadzanych od roku 2018, zmieniających stopniowo optykę spojrzenia na wybory w Polsce, czego przykładem jest ostatnia wielka poprawka kodeksu wyborczego.

Zmiany w 2018 roku, niektóre pozytywne, zdaniem profesora, ale też złe i trudne do właściwego wykonania. Profesor zwrócił uwagę na zasadę niepieniężnego wsparcia dla komitetów wyborczych, jak na przykład nieodpłatne udostępnianie miejsc dla plakatów wyborczych, jak również wpłat na komitety wyborcze, które były dokonywane przez osoby pełniące funkcje w spółkach skarbu państwa, co dawało materialną przewagę komitetom obecnie rządzącym. Dalej wykładowca szeroko omówił to, co wydarzyło się w ostatnich miesiącach, jak sejm uchwalił kolejną poprawkę prawa wyborczego, która nie uzyskała aprobaty senatu i dalej, po odrzuceniu stanowiska senatu przez sejm, trafiła do podpisu do prezydenta. Omawiając tę poprawkę ograniczającą równość prawa wyborczego w różnych częściach kraju, która w założeniu ma zmienić wynik wyborów, profesor mówił o ciszy legislacyjnej, o zmianach w komisjach wyborczych, zmianach w sferze głosowania, o przyznaniu wynagrodzenia mężom zaufania, które będzie wspierało aparat partyjny, o liczeniu głosów i rejestracji przebiegu głosowania przez mężów zaufania. Podkreślił, że przekazanie dużej części uprawnień PKW ministrowi ds. informatyzacji, daje mu potężną władzę w zakresie dostępności do danych, a zmiana kontroli finansowania kampanii wyborczej, daje rozluźnienie mechanizmów kontrolnych i osłabienie sankcji.

Na zakończenie wykładu profesor wspomniał o zmianie, która się szykuje, bo projekt jest gotowy, a wpływ na jej wejście będą miały sondaże notowań partii rządzącej. Jest to zmiana systemu wyborczego do Sejmu i Senatu poprzez podział kraju na okręgi wyborcze.