Bydgoski wykład prof. Bartosia

17 stycznia 2017 w bydgoskim hotelu Brda odbyło się spotkanie z prof. Tadeuszem Bartosiem, znanym filozofem, teologiem, publicystą. Na zaproszenie sekcji edukacyjnej bydgoskiego KOD-u profesor wygłosił wykład pt. „Kościół a państwo”, po wykładzie odbyła się dyskusja, którą moderował główny organizator wydarzenia Ryszard Siuda.
Wykład opowiadał dzieje wpływów Kościoła katolickiego na życie społeczne od średniowiecza po współczesność, ukazując także historię uniezależniania się kolejnych obszarów tegoż życia od władzy kościelnej. Według prof. Bartosia – mimo wszelkich zmian, które dokonały się w rzeczywistości społecznej, w mentalności, w filozofii i nauce, mimo również istotnych zmian w oficjalnym podejściu Kościoła do świata współczesnego, podejście nieoficjalne różni się wciąż niewiele od średniowiecznego. W Europie średniowiecznej Kościół decydował o wszystkich aspektach ludzkiego życia i moc sprawczą stopniowo tracił nie z własnej woli; stąd próby odzyskania, już z własnej woli, tak dużych wpływów, jak tylko się da – tam, gdzie władze polityczne dają mu na to przyzwolenie i do takiego stopnia, na jaki w danym kraju może sobie pozwolić (podany przez prof. Bartosia przykład: w Polsce sprawa legalności rozwodów jest już dawno przesądzona, więc próbuje się wpływać na wciąż dyskutowane przepisy dotyczące aborcji czy in vitro, podczas gdy mamy przykłady krajów uznawanych za katolickie, gdzie w czasach już współczesnych bardzo długo broniono zakazu rozwodów, bo istniało na taką obronę przyzwolenie). Konkluzja wykładu: zdrowym stosunkom państwo-Kościół niezbędne jest silne państwo potrafiące przeciwstawić się dążeniom do odzyskania przez Kościół wpływów.
Po wykładzie miała miejsce długa dyskusja, w trakcie której poruszano między innymi sprawy wynagrodzeń kościelnych i specyfiki polskiego Kościoła. Profesor stwierdził między innymi, że wśród polskiego duchowieństwa promuje się postawę bezrefleksyjną i pobożność na pokaz, stąd niski poziom polskiej myśli teologicznej i niechęć do jakichkolwiek poważniejszych reform Kościoła w Polsce.
Jedynym mankamentem spotkania był brak w dyskusji głosów wyraźnie krytycznych wobec tez profesora – byłaby na pewno taka dyskusja jeszcze ciekawsza. Jednakże należy uznać wydarzenie za bardzo udane; godna podziwu frekwencja, uczestnicy usatysfakcjonowani – również piszący te słowa.

Jan Kowalski
fot. Anna Deptuła